Page 19 - Almenak 2025-1

80 jaar bevrijding en ds. Pasma

Dit jaar gedenken we dat er 80 jaar geleden een einde kwam aan de overheersing door
de nazi’s. Vreugde en dankbaarheid. Maar ook denken we terug aan de slachtoffers
van deze terreur, zoals aan onze Almense predikant Gerard Anne Pasma.

Het moet een grote schok geweest zijn toen de van Jezus Christus niet te mogen zwijgen. Zijn
toenmalige Hervormde Gemeente Almen-Harf- vrouw: ‘Ik vond zijn preken wel eens onvoorzich-
sen het bericht kreeg dat haar predikant, nog tig. Achteraf waren ze alleen maar consequent.’
maar zo kort hier, door de bezetter gearresteerd Uit later ontdekte NSB correspondentie bleek
was en gevangen gezet in Zutphen. Hoeveel de aanklacht tegen hem: ‘gal uitspuwen tegen
te meer voor zijn vrouw, zijn dochtertje Miek en catechisanten op alles wat naar Nationaal So-
hun familie. cialisme zweemde’. Pasma meende zijn leerlin-
gen ernstig te moeten waarschuwen, ook hen
van wie de ouders wel sympathie voor de bezet-
ter voelden.
Vanaf 1943 zorgde hij voor onderduikadressen
en ook organiseerde hij bijbel-lezingen voor
onderduikers.
Op zaterdag 7 oktober 1944, 35 jaar is hij dan,

Gedenksteen kerk Almen

Nog maar kort was Pasma predikant in Almen-
Harfsen. Op 20 september 1942 (33 jaar oud)
deed hij hier intrede met de woorden van de
apostel Petrus uit Johannes 6:69 “Heer, tot wie
zouden wij gaan? Gij hebt woorden van eeu-
wig leven!” Zijn vrouw, Wouterina Adriana van Gerard Anne Pasma
Haaften, de oudere Almenaren zullen zich haar Overdinkel 2-9-1909 - Wöbbelin 22-4-1945
nog herinneren, schreef over de overgang van
Zeerijp naar Almen in het boekje “Gij zult mijn wordt hij gearresteerd als hij werkt aan zijn
getuigen zijn” dat na de oorlog uitgegeven werd: preek. Zijn vrouw omschrijft die dag als ‘een stil-
‘Hij kon zich in Almen ontplooien. De beklem- le stralende herfstdag’ waarop de pastorie werd
ming die een kleine plaats op den duur geven omsingeld ‘door vijandige personen’.
kan viel weg, en de natuurlijke vergezichten van Er werden bij de huiszoeking slechts een paar
het Groninger land werden door geestelijke per- ‘deutschfeindliche‘ dingen aangetroffen: een
spectieven overgenomen ….. de hartelijkheid Oranjeband en een hekeldicht tegen de Duit-
der gemeenteleden versterkte zoowel zijn blij- sers, dat was alles. De hele actie stond onder
moedigheid als zijn arbeidslust en allerlei plan- leiding van de beruchte Ludwig Heinemann die
nen werden gemaakt’. februari 1947 terechtgesteld werd wegens 40
moorden.
De oorlog echter werkte remmend en hij voelde
veel weerstand tegen de maatregelen van de In Zutphen deelt Pasma de cel met Theodorus
bezetter. Steeds duidelijker zag hij ‘de nihilisti- te Brake, adjudant van de Koninklijke Mare-
sche uitingen van het Nationaal Socialisme en chaussee te Gorssel.
de goddeloosheid van dit systeem.’ ‘God gaat mee’ was de laatste groet aan zijn
Pasma leed daaronder en meende als dienaar vrouw en dochtertje van 4, geschreven op een

Almenak 1-2025 | 17